Ro kahilway it paghambae hay una nakabutang sa Constitution it Pilipinas.
Ro kahilway sa paghambae ag sa pag publicar hay deretso nga nata-o sa tawo nga mag pahayag imaw it anang opinion sandig sa mga bagay-bagay nga may ka-angtanan sa publiko, paghambae nga may kahilway sa pagpapugong it abuso, dahas o criminalidad ag ginalimitahan it ginatawag nga “clear and present danger” rule. Sa raya nga principio nga atong ginasunod sa Pilipinas, ro claro o presente nga peligro nga nagalimitar it paghambae ag pagpanueat hay sandig sa sukat ag pangutana sa kada caso it paghambae nga kon baea ro palabra nga gina-usar hay na-usar sa kada circumstancia ag ro pag-usar baea kara hay makata-o it claro ag presente nga peligro nga malikawan nga manabu it legislativo o probisyon it laye.
Kon ro paghambae ag ro pagpanueat hay maka ta-o it claro ag presente nga peligro sa estado it gobierno, royon hay bukon it husto nga pag-ehersisyo it paghambae ag panueat.
Apang ro pag- criticar it gobierno, eabi-eabi guid ko programa, proyektos, ro paghueag it mga gadumaea ag ko ugali it mga empleyado sa gobierno hay abre sa pagsura o sa mga saea nga habatian nga nabuhat o nabatian nga guinabuhat. Ay ro naexpectar ko mga tawo sa gobierno hay ro pagbuhat it mayad nga pagdumaea.
Masakit ro critisismo nga naga-abot eabi-eabi eon guid kon nagapanuhot sa konsensya it tawo sa gobierno nga nagbuhat it maea-in. Kon owa man imaw it guinbuhat nga maeain hay ro criticismo indi man kana maka istorbo. Mawron man kon guinhambae o guinsueat ro guinbuhat it tawo nga makaduda. Kon owa man imaw it saea hay una man ro pagtueog it matawhay.
Indi pagpanan-awon it ciudadano o pumoeoyo nga owa it kapuslanan ro paghat-hat it pag criticar paagi sa panueat ag sa hambae.
Ay kon maghipos rong tanan, una ro peligro nga ga-inabo ro nabuhat nga owa it sayod. Ay ro owa it sayod, nagasanga ag naga- abo it galamay kon ro tawo hay nagakuyom o gina punggan nanda ro anda nga dila sa mga maeain nga nagakaeanabu, o it sa medyo nadupilok nanda ro anda nga mata kon it sa medyo nagadungdung ro panganod it maeain nga pag gobierno ag mag eaeaw dayon imaw it kalisud kon abo rong mga maeain nga indi eon nana hipunggan. Busa, kon kita it pumoeoyo o ciudadano ro eamigas it kaeain, indi eon imaw mageangat-eangat nga mageamgbu ro kaeain , kundi anang ihambae ag ipanueat agud ro iba maeangkob it eamigas it kaeain. O kundi anang ugat agud ro kaeain maga eayong.
Ro kahilway sa paghambae ag sa pag publicar hay deretso nga nata-o sa tawo nga mag pahayag imaw it anang opinion sandig sa mga bagay-bagay nga may ka-angtanan sa publiko, paghambae nga may kahilway sa pagpapugong it abuso, dahas o criminalidad ag ginalimitahan it ginatawag nga “clear and present danger” rule. Sa raya nga principio nga atong ginasunod sa Pilipinas, ro claro o presente nga peligro nga nagalimitar it paghambae ag pagpanueat hay sandig sa sukat ag pangutana sa kada caso it paghambae nga kon baea ro palabra nga gina-usar hay na-usar sa kada circumstancia ag ro pag-usar baea kara hay makata-o it claro ag presente nga peligro nga malikawan nga manabu it legislativo o probisyon it laye.
Kon ro paghambae ag ro pagpanueat hay maka ta-o it claro ag presente nga peligro sa estado it gobierno, royon hay bukon it husto nga pag-ehersisyo it paghambae ag panueat.
Apang ro pag- criticar it gobierno, eabi-eabi guid ko programa, proyektos, ro paghueag it mga gadumaea ag ko ugali it mga empleyado sa gobierno hay abre sa pagsura o sa mga saea nga habatian nga nabuhat o nabatian nga guinabuhat. Ay ro naexpectar ko mga tawo sa gobierno hay ro pagbuhat it mayad nga pagdumaea.
Masakit ro critisismo nga naga-abot eabi-eabi eon guid kon nagapanuhot sa konsensya it tawo sa gobierno nga nagbuhat it maea-in. Kon owa man imaw it guinbuhat nga maeain hay ro criticismo indi man kana maka istorbo. Mawron man kon guinhambae o guinsueat ro guinbuhat it tawo nga makaduda. Kon owa man imaw it saea hay una man ro pagtueog it matawhay.
Indi pagpanan-awon it ciudadano o pumoeoyo nga owa it kapuslanan ro paghat-hat it pag criticar paagi sa panueat ag sa hambae.
Ay kon maghipos rong tanan, una ro peligro nga ga-inabo ro nabuhat nga owa it sayod. Ay ro owa it sayod, nagasanga ag naga- abo it galamay kon ro tawo hay nagakuyom o gina punggan nanda ro anda nga dila sa mga maeain nga nagakaeanabu, o it sa medyo nadupilok nanda ro anda nga mata kon it sa medyo nagadungdung ro panganod it maeain nga pag gobierno ag mag eaeaw dayon imaw it kalisud kon abo rong mga maeain nga indi eon nana hipunggan. Busa, kon kita it pumoeoyo o ciudadano ro eamigas it kaeain, indi eon imaw mageangat-eangat nga mageamgbu ro kaeain , kundi anang ihambae ag ipanueat agud ro iba maeangkob it eamigas it kaeain. O kundi anang ugat agud ro kaeain maga eayong.
No comments:
Post a Comment